Tuyển chọn – Chìa khóa để thành côngRey Bajenting - RB Sugbo Gamefowl Technology
Trong bộ môn chọi gà, tuyển chọn là chìa khóa để thành công. Lai tạo cũng chẳng qua là việc tuyển chọn con giống phù hợp. Dẫu đá giải hay đá cáp, việc tuyển chọn gà hay là cần thiết. Và nếu bạn có khả năng tài chính, mà không thực sự tham gia trực tiếp vào trò đá gà, việc tuyển chọn nhà lai tạo (breeder), chuyên viên chăm sóc (handler) và biệt dưỡng gà (conditioner) là yếu số sống còn.
Và nên nhớ, gà hay mới làm nên tên tuổi sư kê, chứ không phải sư kê làm nên tên tuổi của gà hay. Bước đầu tiên để biệt dưỡng thành công là tuyển chọn phù hợp.
Như đã đề cập trước đây, việc tuyển chọn có tính tương đối, tùy thuộc vào quan điểm cá nhân, môi trường, cơ hội và thậm chí cả số năm lăn lộn trong ngành này. Tuy nhiên, có những nguyên tắc chung được chấp nhận một cách rộng rãi trong việc tuyển chọn chiến kê.
Khoa học chiến thắng bắt nguồn từ nghệ thuật tuyển chọn. Nguyên tắc tuyển chọn đầu tiên mà tôi học được từ các sư phụ: Không bao giờ hy sinh nền tảng (concrete) bằng biến dị (variable).
Dòng gà hoàn hảo, hết sức cân đối, từ lối đi cho đến cấu trúc cơ thể và dáng, đầu nhỏ, mắt đỏ tươi, tỷ lệ chân phù hợp với đùi hơi dài hơn cán, cán nhỏ và ngón mảnh mai là ví dụ về những yếu tố nền tảng, trong khi lối đá là biến dị. Yếu tố nền tảng không thay đổi. Biến dị thay đổi tùy vào lối đá của đối thủ và tình trạng thế chất của bản thân.
Đừng chọn những con thiếu một vài thông số nền tảng chỉ vì bạn thấy chúng xổ tốt một đôi lần.
Chỉ khi nào gà đạt tiêu chuẩn riêng của bạn về mặt yếu tố nền tảng thì bạn mới xổ để xem nó có đạt tiêu chuẩn về lối đá hay không.
Trước tiên, cần xác định xem chiến kê có chất lượng tốt hay không, dựa vào dòng giống và lai tạo. Có những dấu hiệu cho thấy một chiến kê chất lượng chẳng hạn như đầu nhỏ, mắt sáng và hình dáng tổng thể. Tuy nhiên, đảm bảo tốt nhất mà bạn có là danh tiếng của nhà lai tạo.
Cũng cần xác định xem con gà bạn sắp mua có được nuôi dưỡng đúng cách không. Chúng có được chăn thả từ nhỏ? Chúng có được cột dây từ tháng tuổi thứ bảy? Và chúng có được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và luôn mạnh khỏe từ khi ra đời?
Rồi bạn kiểm tra các đặc điểm thể chất. Dáng cân đối, vai rộng, thân hình bầu dục với xương lườn hơi nhô, chiều dài cổ cân đối, lông đuôi cân đối, cán nhỏ trơn láng và hơi ngắn so với đùi, và điểm quan trọng nhất là dáng đi (gait).
Gà bước lệt bệt cần phải loại ngay lập tức. Dáng đi không chỉ là tỷ lệ cân đối giữa thân, cổ và chân, mà còn là sự hài hòa khi gà di chuyển: cách mà nó bước đi, sải những bước dài và đều, ngón thới chạm đất trước, cảnh giác và tập trung.
Gà hay luôn cảnh giác và dường như để ý đến môi trường xung quanh. Khi chúng đứng hay bước đi, ngón thới đặt xuống đất trước; chúng luôn ngóc đầu lên cao; và sải những bước dài và đều.
Quan sát thật kỹ cách gà bước đi. Những con bước ngắn thường nhảy không cao. Trong khi gà bước chân cao, nghĩa là co chân lên gần ngực, sẽ bị hạn chế khi di chuyển ngang.
Chỉ những con đạt tất cả những tiêu chuẩn ở trên mới được đem xổ để coi lối đá. Thường thì chúng luôn đá tốt.
Gà hay không chuyên một lối đá nào, không nhất thiết phải luôn đá canh chặn (angat), đá chân thấp (grounder) hoặc đá chân cao (breaker) nhưng chúng có thể đá theo bất cứ lối nào khi hoàn cảnh bắt buộc.
Đừng quá tập trung vào lực đá, bởi gà sẽ chậm. Đừng quá tập trung vào tốc độ, bởi gà sẽ chém không chính xác. Đừng quá tập trung vào đá cao chân, bởi gà sẽ yếu trên mặt đất. Quan trọng hơn cả, đừng chọn gà né tránh quá nhiều. Nó sẽ không tập trung vào việc triệt hạ đối phương mà chỉ cố để tránh bị hạ thủ. Cũng bằng mọi giá, hãy tránh những con có thói quen đá lông. Trong các giải đá dao ngày nay, điều đó sẽ khiến chúng bị chém vào cổ.
Việc phòng thủ thuần túy không mang lại chiến thắng. Gà hay là con dữ ngay cả trong phòng thủ: nạp liền ngay sau khi dạt, chòi ngược lại trong khi nhảy lùi, và luôn cố gắng triệt hạ đối thủ khi ra đòn.
Khôn ngoan không đồng nghĩa với khả năng tránh đòn. Đó là khả năng tung ra những cú đá chính xác vào thời điểm thích hợp khiến đối phương không thể nào tránh nổi.
Một con gà hay đá từ bất kỳ tư thế nào, bất kể trên không hay từ phía sau. Nó có thể ghi điểm nhờ những cú nạp từ bên dưới, từ mặt bên hoặc thậm chí, khi lưng đang tựa vào tường.
Khi tuyển chọn chiến kê đá trường, hai đặc điểm quan trọng nhất, theo thứ tự, là khả năng chém (cutting ability) và độ gan lì (gameness). Nhiều người mà tôi trao đổi, một số là những sư phụ, không đồng ý với tôi rằng khả năng chém xếp trên độ gan lì. Lý do mà tôi vin vào bởi vì đây là trò đâm chém, vậy nên khả năng chém phải được xếp trên độ lì. Một chiến kê ít gan lì vẫn có thể chém tốt và thắng trận. Nhưng chiến kê chém tệ không thể hạ độc thủ, do đó không thể giành thắng lợi. Trong hầu hết mọi trường hợp, nó sẽ có kết cục như sau – phơi xác.
Rồi sau khả năng chém và độ gan lì, mà tôi thích gọi là “nền tảng” bao gồm cả lực và sức chịu đựng (endurance), tôi chọn tiếp sự khôn ngoan, lanh lợi (agility) và tốc độ. Cả ba phải đi chung với nhau. Bởi vì lanh lợi là đặc điểm cho phép một con gà khôn ngoan thực hiện những điều cần thiết trong một hoàn cảnh đặc biệt, và tốc độ cho phép nó thực hiện điều đó nhanh hơn đối thủ.
Khi đánh giá khả năng chiến đấu, các sư phụ coi tốc độ là đặc điểm rất quan trọng. Tốc độ xử lý, tốc độ ra đòn. Bởi vì như người ta thường nói, đá gà giống như đấu súng, bạn phải nhanh bởi chậm là chết.
Dù ý kiến ra sao, bởi vì chúng tôi, những người Filipinos, đá cựa dao dài, chúng tôi phải cân nhắc những đặc điểm đem lại nhiều thuận lợi đối với loại vũ khí này.
Cũng tương tự như khả năng chém quan trọng hơn sự gan lì, tốc độ quan trọng hơn lực, thời điểm quan trọng hơn tốc độ, và sự khôn ngoan quan trọng hơn sức chịu đựng. Luôn ghi nhớ điều này và bạn sẽ thắng nhiều hơn thua. Tuy nhiên, với mục đích định nghĩa về một chiến kê với khả năng chiến đấu tốt, tôi gom tất cả những đặc điểm này thành ba phần – khả năng chém; độ gan lì, lực và sức chịu đựng hay gọi chung là “nền tảng”; và sự khôn ngoan, lanh lợi và tốc độ.
Gà hay không có bất kỳ lối đá đặc trưng nào. Chúng có khả năng chém, yếu tố nền tảng, và sự khôn ngoan, lanh lợi và tốc độ. Tất cả những đặc điểm nhằm hướng đến một mục tiêu. Triệt hạ đối phương.
Khả năng chémKhả năng chém (cutting ability) là khả năng tung đòn sát thủ một cách chớp nhoáng.
Gà chém tốt duỗi chân đá tối đa. Điều này có lợi thế vươn xa và đâm sâu. Nó đá mục tiêu có chủ đích và gây tổn thương tối đa. Nó không nhất thiết phải co hết chân sau khi đá nhằm bung tiếp cú nữa. Điều này có nghĩa, nó tung liên tiếp nhiều cú đá trong một thời gian ngắn với tốc độ siêu việt, do vậy có nhiều cơ hội hạ sát đối phương.
Ngược với điều mọi người thường nghĩ rằng khả năng đá phụ thuộc vào bổn bang, trên thực tế nó phụ thuộc vào ba yếu tố: di truyền, tâm lý và thể chất.
Vâng, dòng gà được lai tạo với đặc điểm này. Có dòng chém rất tốt. Nó nằm trong gien của chúng. Tuy nhiên, trạng thái tâm lý và điều kiện thể chất cũng ảnh hưởng đến khả năng chém. Khi chiến kê không ở trạng thái tâm lý tốt, mất tập trung hay không hoàn toàn để tâm vào trận đấu, nó có thể mất khả năng chém vốn có bởi vì nó lo ra thay vì tập trung vào việc hạ sát đối phương. Điều kiện thể chất cũng rất quan trọng. Gà vai u thịt bắp hay cơ bắp lỏng lẻo không thể chém tốt. Điều này cũng đúng với chiến kê không có trọng lượng hay độ ẩm cơ thể lý tưởng.
Nền tảngNền tảng mà tôi đề cập là độ gan lì, lực và độ bền. Độ gan lì, lực và độ bền dường như có mối tương quan. Đây là những đặc điểm cơ bản làm nên nền tảng, khả năng chiến kê đá đến giọt máu cuối cùng với sự quyết tâm và năng lực đâm chém cho đến cuối trận.
Độ gan lì là xu hướng sát thủ không ngừng nghỉ, bất chấp hoàn cảnh. Không chỉ khao khát chiến đấu thông qua việc luôn mổ khi dứ (careos). Có sự khác biệt giữa gà gan lì với gà chỉ mổ để trả đũa. Độ gan lì là nền tảng cho phép gà thực hiện tất cả những điều kỳ diệu.
Lực là khả năng tung cú đá một cách mạnh mẽ và đâm sâu vào da thịt đối phương dẫu đang bị thương tích nặng.
Sức chịu đựng là khả năng vượt qua sự đau đớn và chấn thương, kể cả những vết thương chí mạng, trong một thời gian dài.
Ba yếu tố này làm nên nền tảng. Là khả năng giúp gà trụ vững cho đến hết giải. Là năng lực tiềm tàng hỗ trợ đàng sau. Là bản năng sát thủ dù chỉ còn chút sức tàn và giọt máu cuối cùng.
Sự khôn ngoan, lanh lợi và tốc độSự khôn ngoan, lanh lợi và tốc độ khép lại định nghĩa về một con gà hay. Khôn ngoan là khả năng nhận biết phải làm điều gì trong một hoàn cảnh nhất định. Lanh lợi là khả năng thực thi trong hoàn cảnh đó và tốc độ là hạ thủ nhanh hơn đối phương. Một con gà khôn có thể biết phải làm gì nhưng nếu không đủ lanh, nó sẽ không thể thực thi được điều đó. Và nếu không có tốc độ, gà đối phương có thể đã hạ thủ trước khi nó kịp xuất đòn. Khôn ngoan là khả năng di chuyển một cách thông minh nhằm đưa đối phương vào thế bất lợi, chẳng hạn như treo trên đầu đối phương ở trên không. Lanh lợi là đặc điểm cho phép gà khôn ngoan thực hiện những điều cần thiết, tốc độ giúp nó hạ sát đối phương và ra đòn một cách gọn gàng vào đúng thời điểm thích hợp.
Chìa khóa của việc tuyển chọnTrước hết, phải chắc chắn chiến kê xuất phát từ dòng gà hay, tức dòng gà đá hay và có tỷ lệ thắng độ cao.
Thứ nhì, đảm bảo nó được nuôi nấng một cách lý tưởng, với dinh dưỡng thích hợp, thả rông và cột dây; hay trong điều kiện nuôi nhốt như lồng kẽm và lồng dưỡng. Rồi đánh giá hình thái, dáng, độ cân đối, mắt, cánh, cán. Lời khuyên chung, chiến kê đẹp mã với hình dong cân đối và di chuyển duyên dáng thường đá hay.
Sau cùng, cần cân nhắc đến bến đá (fighting style). Nguyên tắc hàng đầu: gà chém đối phương nhiều hơn bị chém là gà hay, và gà thường đá trước là gà hay.
------------------------------------------------------------
Ghi chú
Ở đây, có hai câu hỏi được đặt ra: 1) Có thể áp dụng những kinh nghiệm tuyển chọn gà đá cựa dao ở Phi vào gà đá cựa sắt (cựa đâm) được không? 2) Có thể pha gà nòi với gà Phi hay không?
Trước hết, chúng ta cần tìm hiểu: gà Phi là gì? Gà Phi là gà Mỹ được “phát triển” để đá loại cựa dao dài có tính sát thương rất cao. Trong các giải derby, trận đấu thường kết thúc trong vòng mấy chục giây. Xét về mặt chiến thuật thì gà Phi chỉ tập trung vào “khai cuộc”, xét về mặt kỹ thuật thì chỉ cần đá trúng người đối phương là đủ vì hầu như trúng là chết, toàn bộ sức lực tập trung vào độ chục chân đầu. Những con gà bật cao, bay dữ và chém xối xả từ trên không có nhiều lợi thế. Bởi vậy mà kiểu hình đặc trưng Filipinos với chân cao và lưng dài xuất hiện. Theo các sư kê Mỹ thì việc lai tuyển chọn để tạo ra kiểu hình như vậy mất rất nhiều thời gian, cỡ năm bảy chục năm và nhiều khả năng gà Mỹ gốc đã được pha với giống gà modern game chân cao để tạo ra gà Phi với kiểu hình cao lêu nghêu. Modern game vốn là gà chọi Anh (old english game) lai với gà đòn Malay nhưng hầu như không được dùng để đấm đá, trên thực tế nó là một thử nghiệm thất bại và không như tên gọi (game), nó chỉ là gà kiểng! Vấn đề là nó lẫn máu rót nhưng chẳng sao, vì gà Phi không đặt nặng độ gan lì. Nhận định này có thể đúng vì khi quan sát một số độ gà trên mạng, có trường hợp rất tức cười, gà Phi hạ sát xong đối phương rồi bỏ chạy luôn, cho nhử mấy lần với gà chết vẫn bỏ chạy, không biết trọng tài xử ra sao. Trong các trận đá túi xụi theo kiểu bài cào rùa (karambola), chúng ta cũng thấy một số con bỏ chạy. Như vậy, tuy không phải dòng gà nào cũng bị pha, và nhà lai tạo nào cũng xem nhẹ độ gan lì, nhưng xu hướng chung của lối đá cựa dao là như vậy.
Gà đá cựa sắt phải ra đòn chính xác hơn, vào các yếu huyệt và đủ lực để cựa vô sâu, gây thương tổn cho đối phương. Các trận đấu cũng thường kéo dài hơn do đó cần sức chịu đựng, gan lì. Tóm lại cũng bấy nhiêu đặc điểm nhưng thứ tự ưu tiên có thể khác vì sử dụng thể loại vũ khí khác, tức cựa đâm thay vì cựa dao; chẳng hạn theo các sư kê Mỹ thì độ gan lì phải được ưu tiên hàng đầu. Nói chung là vậy, mỗi sư kê đều có quan điểm riêng về tuyển chọn. Tất nhiên, trên lý thuyết không ai ngăn cản sư kê pha gà nòi với gà Phi để tạo ra bổn gà đá xối xả lúc khai cuộc nhưng trong lãnh vực cựa sắt, lối đá đó có thể không có nhiều lợi thế.
Tóm lại, 1) Chúng ta học hỏi nhưng cần hiểu rõ sự khác biệt về vũ khí, giữa đá cựa sắt với cựa dao, điều ảnh hưởng trực tiếp đến công tác tuyển chọn, 2) Trên lý thuyết, chúng ta vẫn có thể pha với điều kiện dòng gà chứng tỏ độ gan lỳ. Nhưng lấy gì kiểm chứng? Bởi vậy cần hết sức cẩn trọng.
thay đổi nội dung bởi: vnreddevil, ngày hôm nay lúc 07:35 AM
Nguồn: http://www.diendancacanh.com/forum/showthread.php/130994-Tuy%E1%BB%83n-ch%E1%BB%8Dn-%E2%80%93-ch%C3%ACa-kh%C3%B3a-%C4%91%E1%BB%83-th%C3%A0nh-c%C3%B4ng
