Phương pháp ghép dòng gà đá
Bankert (Gamecock, 1995) - http://ultimatefowl.com
Mục đích của phương pháp lai tạo này là thiết lập một dòng gà mới, mang đặc tính di truyền của hai dòng có sẵn.
Những yếu tố tiên quyết bao gồm (1) hai dòng gà có quan hệ gần và (2) mỗi gà trống đều xuất phát từ những dòng đã xác lập và ổn định. Giải thích thêm chút nữa, hai dòng gà phải tương thích, điều đó có nghĩa lối đá về cơ bản phải tương đồng, chẳng hạn như cách ra đòn. Cả hai dòng Hulsey và Claret đều đá trực diện và chính xác. Các dòng Roundhead, Shuffler… có lối đá né, tạt, đá nhiều hơn mỗi lần nạp nhưng độ chính xác lại không bằng đá trực diện. Nếu kết hợp hai lối đá này thì sẽ không tạo ra bầy con có khả năng duy trì một lối đá ổn định bởi chính những tính trạng mâu thuẫn và bất ổn nội tại. Tự thân chúng có thể là gà đá hay nhưng sẽ không tạo ra bầy con đạt chất lượng lai tạo bởi nguồn gien pha tạp và những thế hệ về sau sẽ cho ra đủ thứ lẫn lộn. Do đó, dòng gà coi như không đạt bởi không thể thiết lập được các tính trạng đặc trưng.
Trong trường hợp ở đây, cả hai gà trống đều xuất phát từ những dòng “thuần”, có nghĩa tính trạng của chúng đã được thiết lập qua nhiều thế hệ lai tạo từ một nguồn gien hạn chế (close genetic pool) và kiên trì tuyển chọn những tính trạng mong muốn.
Dòng Husley có chân vàng, mồng lá, thường màu điều, đôi khi pha trắng ở cánh và đuôi, dáng trung bình-cao. Chúng đá trực diện, chân đá ổn định tầm đầu gối. Chúng không nhanh nhưng mau phục hồi sau mỗi lần nạp và khi vừa chạm đất, chúng đã ở tư thế sẵn sàng và thường nạp luôn. Nhìn chung, chúng thiếu tốc độ, thiếu chân đá cao lúc khởi động, và lỗi tệ nhất là khi trưởng thành, cơ bắp của chúng trở nên cứng khiến chúng xoay trở chậm. Chúng duy trì thể lực tuyệt vời trong suốt trận, đá bền và khó bị hạ sát. Chúng thiếu tinh ranh trong trường đấu, chúng không gài đối phương bằng động tác giả và né bởi chúng sẽ nạp liền ngay khi vừa chạm đất. Điểm thuận lợi là chúng thường hạ những con gà sơ hở và thất thế. Chúng có thể bị những con gà né giỏi gài vì lối đá này. Chúng đá rất lì và nếu bị thương nặng thì vẫn đá dẫu có nằm trường, mù mắt hoặc cả hai. Chúng rất khó bị hạ sát. Chúng rất khoan thai, không bao giờ đá người hoặc nhút nhát.
Vì vậy, những tính trạng dù tốt hay xấu, đã được tích hợp vào dòng gà này và nếu được lai với cá thể khác cùng dòng thì sẽ tạo ra bầy con với những tính trạng ổn định tương tự (và cả những thế hệ về sau nữa). Do đó, chúng được coi là dòng “thuần”.
Dòng Claret chân trắng, mồng lá, màu điều pha trắng ở cánh và đuôi, dáng cao. Chúng chém rất tốt và chính xác với tốc độ cao, cực nhanh. Chúng thiếu thể lực. Chúng đá thẳng và lấy lại thăng bằng rất nhanh sau mỗi lần nạp, nhưng thường không nạp ngay cú nữa mà cố gài đối phương. Chúng không muốn bị đâm và thường khựng lại khi bị phản đòn trúng, nên hay canh thế đá thuận lợi mà không bị phản đòn. Chúng đá rất lì, đá từ mọi góc độ và hăng tiết mỗi khi bị thương. Chúng không cơ bắp và dễ tổn thương, bị đá mạnh vào thân sẽ khiến chúng mất sức. Chúng rất khó bị hạ sát. Thông thường, chúng rất dễ huấn luyện và khoan thai, nhưng đôi khi hơi đá người. Gà tơ đá ồ ạt nhưng nhanh chóng hạ nhiệt dần.
Vì vậy, với hai dòng tương đồng về mặt di truyền này, chúng ta có những tính trạng ổn định (cả ưu lẫn nhược). Dòng gà lý tưởng phải tổng hợp được những tính trạng tốt ở cả hai dòng, và cân đối (hay triệt tiêu) những tính trạng xấu của dòng này với tính trạng tốt của dòng kia, nhờ đó mà hạn chế hay hay loại bỏ toàn bộ tính trạng xấu.
Bây giờ bạn đã rõ vì sao việc ghép những dòng gà mâu thuẫn về mặt di truyền là bất khả - bởi nó không thể chuyển giao những tính trạng ổn định (bạn sẽ không biết nó tạo ra thứ gì) đặc biệt là khi gà bố mẹ có lối đá trái ngược, chẳng hạn như trực diện hay canh thế. Dòng gà được ghép theo cách này có thể tạo ra một vài đấu sĩ xuất sắc vào đời đầu, nhưng nếu tiếp tục dùng bầy con để lai tiếp, dòng gà sẽ kém dần ở những thế hệ về sau cho đến khi thoái hóa về mặt di truyền và trở thành vô dụng. Lỗi chính sẽ là, trong cao trào của trận đấu, gà không biết nên đá, lừa, nắm hay nhảy. Và khi nó đang do dự, gà đối phương sẽ ra đòn trước. Vấn đề ở chỗ, kỹ năng đá là bản năng và nếu nó “rối” về mặt di truyền thì bản năng sẽ bị rối theo. Bạn không thể giành chiến thắng với một đấu sĩ do dự. Khả năng chiến đấu của gà là yếu tố quan trọng nhất, vì vậy lối đá về cơ bản phải tương đồng (dẫu mỗi dòng đều có đôi chút khác biệt).
Vì vậy những tính trạng mong muốn từ cả hai dòng mà chúng ta ghép, phải đơn giản dễ thực hiện; nếu cả hai ổn định về gien, nhờ gốc gác dòng “thuần”, như trường hợp bài này. Những tính trạng này là (ít quan trọng trước - mồng lá, màu điều đôi khi pha trắng ở đuôi và cánh, dáng từ trung bình đến cao), quan trọng nhất - rất lì đòn, đá trực diện, chém chính xác, và phản ứng xuất sắc khi bị thương (bản năng sát thủ). Cả hai đều phản ứng nhanh giữa các lần nạp (lấy thăng bằng) và khó bị tiêu diệt. Các tính trạng của chúng đơn giản được tích hợp trong dòng gà mới vì cả hai dòng gốc đều có.
Thách thức là làm sao hạn chế hay loại bỏ những tính trạng xấu, không mong muốn ở mỗi dòng thông qua việc triệt tiêu chúng bằng những tính trạng tốt của dòng kia.
Để bắt đầu, bạn cần sử dụng những cá thể xuất sắc ở mỗi dòng. Bạn không thể sử dụng gà mái để thiết lập dòng gà (dẫu nó có sinh ra tỷ lệ đấu sĩ thắng trận cao) bởi vì bạn không thể đánh giá từng tính trạng ở nó. Bạn có thể làm điều đó với gà trống. Một lý do nữa là bạn có thể ghép gà trống với nhiều gà mái, do vậy bạn có nhiều gà con hơn để tuyển chọn những cá thể lai tiếp đời sau. Tuy nhiên, nếu bạn có những con gà mái “thuần” và “bảo chứng” thì càng tốt. Nhiệm vụ của bạn sẽ dễ dàng hơn và sự thành công của dòng gà sẽ được đảm bảo.
Bây giờ, gà trống; khi nó đá, bạn có thể biết được những tính trạng tốt có nổi trội, mạnh mẽ và những tính trạng xấu có bị triệt tiêu, hay chỉ ở mức độ thấp đến nỗi chúng dường như không tồn tại hay không. Nói một cách đơn giản, gà trống được tuyển chọn là con chứng tỏ mang gien trội ở tính trạng tốt (kỹ năng chiến đấu toàn tính trạng tốt) và triệt tiêu những gien tính trạng xấu (tính trạng xấu không xuất hiện). Điều này có thể được thực hiện ở bất kỳ dòng nào bởi vì luôn có một cá thể hoàn toàn vượt trội, và không thể hiện các tính trạng xấu thường thấy ở dòng đó. Đấy là lý do tại sao bạn phải đặt nền tảng dòng gà dựa vào gà trống, bởi vì bạn thực sự có thể kiểm chứng được năng lực di truyền của nó. Bạn có thể nhìn thấy những tính trạng trội mà nó sở hữu, và chúng sẽ được di truyền khi lai tạo.
Bất kỳ đặc điểm hay tính trạng nào của dòng gà đều có thể khuyếch đại hay hạn chế bằng cách tuyển chọn các cá thể theo hướng ấy một cách cẩn trọng sau mỗi thế hệ lai tạo. Điều này không có gì mới mẻ.
Giờ bạn phải lựa gà trống từ mỗi dòng. Cách tốt nhất là để chúng đá với nhau. Còn cách nào khác để đánh giá một đấu sĩ? Dĩ nhiên, bạn phải chấp nhận khả năng bị mất con gà tiềm năng, nhưng nếu nó đá thua, đằng nào bạn cũng không muốn sử dụng nó để lai tạo! Hai con gà thuần mà tôi sử dụng ở đây đều chiến thắng nhiều trận (Hulsey 3 lần, Claret 8 lần) nhưng số trận thắng chưa đủ để chứng tỏ hết mọi thứ. Cả hai đều thắng chớp nhoáng những trận đầu, nhưng mỗi con cũng thắng một trận đá dằng dai. Những trận thắng chớp nhoáng chứng tỏ kỹ năng đá và chém, và những trận đá dằng dai (khi bị thương nặng) chứng tỏ độ bền, sự gan lì và bản năng sát thủ (mà cả hai đều thể hiện, bởi chúng thắng bằng một đòn sát thủ, chớ không nhờ trọng tài đếm). Điều này rất quan trọng đối với quan niệm của tôi về tính trạng lý tưởng, và tôi muốn thiết lập chúng ở dòng gà mới.
Điều quan trọng cần nhớ đó là gà trống tơ nhận các tính trạng từ gà mẹ, trong khi gà mái tơ nhận các tính trạng từ gà cha. Vì vậy trong chương trình này, gà mái tơ sẽ được sử dụng để lai tiếp bởi vì chúng mang những tính trạng của một trong hai gà trống bổn, và chúng sẽ được lai với con gà trống kia. Do đó mỗi thế hệ sẽ chứa ngày càng nhiều gien của hai gà trống bổn.
Mỗi lần lai ngược với một trong hai con gà trống bổn, là mỗi lần bạn thành công trong việc thiết lập bộ gien của chúng. Càng lai với với gà mái mang gien trội của con gà trống kia (gà trống tơ mang gien mẹ, gà mái tơ mang gien cha) thì bầy con ngày càng mang nhiều gien của cả hai gà trống.
Bằng việc lai tạo theo cách này bạn sẽ tận dụng được ưu thế lai (ghép hai dòng) và có khả năng hạn chế những tính trạng (chẳng hạn như đá người) bằng cách không sử dụng những cá thể biểu lộ tính trạng đó (gien trội thúc đẩy việc đá người) để lai tiếp thế hệ sau. Nếu bạn lai nhiều bầy, và nếu một bầy sản sinh ra những con trống tơ ưu tú thì những con gà mái từ bầy đó sẽ được dùng để lai tiếp (lai ngược với con trống bổn).
Bây giờ, biểu đồ lai tạo thể hiện rằng gà mái chỉ được lai ngược với trống bổn kể từ thế hệ thứ 2. Đúng, nhưng gà trống tơ giống, cũng như hai con gà trống bổn được sử dụng trong toàn bộ chương trình lai tạo, được tuyển chọn theo cùng cách thức ở mỗi bầy. Và gà mái tơ trong mỗi bầy đều mang gien của gà CHA, mà bộ gien trội, ưu việt đã được kiểm chứng qua khả năng chiến đấu của nó.
Bạn sẽ thấy là tôi thích chọn gà mái chân trắng. Nguyên nhân ở chỗ chúng thể hiện những tính trạng trội của dòng Claret, vốn rất tinh ranh trong trường đấu và chém hơi tốt hơn, vì vậy gà trống con của chúng có xu hướng thể hiện những đặc điểm này. Ở bầy lai cuối cùng, gà trống Hulsey bổn được lai với gà mái có 3/4 máu Claret (để duy trì độ bền). Những con gà mái này (về mặt di truyền) tương tự như con gà trống Claret bổn. Vì vậy, nói cách khác, bạn tạo ra bầy con cuối cùng mang gien ghép của cả hai con gà trống bổn Hulsey và Claret! Bạn đã thành công trong việc thiết lập dòng gà mong muốn từ hai con gà trống – hai đấu sĩ xuất sắc.
Phương pháp này rất lý tưởng với những nhà lai tạo nhỏ hay người mới chơi, vốn chỉ có một vài cá thể để lai tạo với hy vọng khởi sự và duy trì một dòng gà đá theo cách thức mà mình mong muốn. Phương pháp mang lại kết quả tốt trong trường hợp của tôi.
--------------------------------------------------------------------------------------------
Các-phương-pháp-lai-tạo-gà
thay đổi nội dung bởi: vnreddevil, ngày 17-09-2011 lúc 09:20 PM
